توضیح گام به گام چگونه انسان میشنود !
شنوایی یکی از پنج حس اصلی انسان است که به واسطه آن میتوانیم صداهای مختلف را درک و تفسیر کنیم. این فرآیند پیچیده و ظریف از طریق گوش و سیستم عصبی مرتبط انجام میشود. برای درک بهتر این فرآیند، بیایید به جزئیات عملکرد گوش و سیستم شنوایی بپردازیم. شنوایی یکی از حس‌های حیاتی و پیچیده‌ای است که به انسان اجازه میدهد تا با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کند. این حس از طریق گوش، که به سه بخش خارجی، میانی و داخلی تقسیم میشود، و سیستم عصبی که صداها را به مغز منتقل و تفسیر میکند، عمل میکند. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد گوش و چگونگی تبدیل امواج صوتی به سیگنال‌های عصبی خواهیم پرداخت.
گوش خارجی شامل بخش‌هایی مانند لاله گوش و کانال گوش است که وظیفه آنها جمع‌آوری و هدایت امواج صوتی به سمت پرده گوش میباشد. لاله گوش با شکل خاص خود به تمرکز و جهت‌دهی صداها کمک میکند. پرده گوش، غشای نازکی است که امواج صوتی برخورد کرده به آن را به ارتعاش درمی‌آورد. این ارتعاشات به گوش میانی منتقل میشود.
گوش میانی شامل سه استخوانچه کوچک به نام‌های چکشی، سندانی و رکابی است. این استخوانچه‌ها ارتعاشات پرده گوش را تقویت کرده و آنها را به گوش داخلی منتقل میکنند. گوش داخلی شامل حلزون و ساختارهای دیگری است که مسئول تبدیل ارتعاشات مکانیکی به سیگنال‌های الکتریکی هستند. حلزون، با ساختار پیچیده و مایع درون آن، نقش مهمی در این فرآیند دارد.
حلزون گوش دارای سلول‌های مویی است که با حرکت مایع درون حلزون تحریک میشوند. این سلول‌ها وظیفه تبدیل انرژی مکانیکی به سیگنال‌های الکتریکی را بر عهده دارند. سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط سلول‌های مویی از طریق عصب شنوایی به مغز منتقل میشوند. عصب شنوایی این اطلاعات را به ناحیه شنوایی مغز میبرد. ناحیه شنوایی مغز بخشی از قشر مغز است که وظیفه تفسیر و پردازش اطلاعات صوتی را دارد. این بخش از مغز توانایی تفکیک و شناسایی انواع صداها را دارد. مغز با دریافت سیگنال‌های الکتریکی، این سیگنال‌ها را به صداهای قابل درک تبدیل میکند. این فرآیند شامل شناسایی الگوهای صوتی و تخصیص معنا به آنها است.
عوامل محیطی میتوانند بر شنوایی تاثیر بگذارند. صداهای بلند و مزمن میتوانند باعث آسیب به سلول‌های مویی گوش داخلی شوند که منجر به کاهش شنوایی میشود. شنوایی نقش مهمی در ارتباطات انسانی دارد. این حس به افراد اجازه میدهد تا با یکدیگر صحبت کنند، به موسیقی گوش دهند و از محیط اطراف خود آگاه شوند.
مراحل شنیداری انسان
مرحله ۱: امواج صوتی وارد گوش میشوند
وقتی صدایی ایجاد میشود، وارد گوش بیرونی که به آن صدف گوش یا لاله گوش نیز گفته میشود، میگردد. لاله گوش بخش قابل مشاهده گوش شماست و شکل قیفی آن به خوبی طراحی شده است. هنگامی که صدا به لاله گوش برخورد میکند، امواج صوتی را فیلتر و تقویت کرده و آنها را به کانال گوش هدایت میکند. سپس، امواج صوتی به پرده گوش یا غشای تمپانیک برخورد کرده و آن را به حرکت در می‌آورند. پرده گوش یک لایه نازک کاغذی از غشا است که به محض برخورد امواج صوتی به آن، شروع به لرزش میکند، بسیار شبیه به یک طبل.
مرحله ۲: صدا از گوش میانی عبور میکند
پشت پرده گوش، گوش میانی قرار دارد. در این بخش از ساختار گوش، امواج صوتی قبل از انتقال به گوش داخلی تقویت میشوند. این فرآیند به این شکل انجام میشود: پرده گوش به یک زنجیره از سه استخوان کوچک که به آنها استخوانچه‌ها گفته میشود، متصل است. این سه استخوان کوچک‌ترین استخوان‌های بدن شما هستند. هنگامی که پرده گوش در پاسخ به امواج صوتی لرزش میکند، این استخوان‌ها نیز به حرکت در می‌آیند.
استخوانی که مستقیماً به پرده گوش متصل است، چکشی (مالئوس) نامیده میشود که در انتهای دیگر خود به سندانی (اینکوس) متصل است. سندانی نیز به رکابی (استاپس) متصل است. شکل‌های استخوانچه‌ها منبع الهام نام‌های مستعارشان است. این آخرین استخوان، رکابی، به پنجره بیضی که غشایی است که گوش میانی را از گوش داخلی جدا میکند، متصل است.
جهت‌گیری این سه استخوان به آنها اجازه میدهد تا به عنوان یک اهرم عمل کرده و انرژی صوتی را هنگامی که از پرده تمپانیک نسبتاً بزرگ به پنجره بیضی نسبتاً کوچک منتقل میشود، تقویت کنند.
مرحله ۳: صدا از گوش داخلی (حلزون) عبور میکند
لرزش‌های استخوان رکابی به پنجره بیضی فشار می‌آورد و امواج فشاری در حلزون پر از مایع ایجاد میکند، گوش داخلی به شکل حلزون اندام کورتی را در خود جای داده است. در اندام کورتی، لرزش‌ها در نهایت توسط سلول‌هایی به نام سلول‌های مویی (استریوسیلیا) به انرژی الکتریکی تبدیل میشوند. سلول‌های مویی کوچکی که در حلزون قرار دارند، توسط فرکانس‌های مختلف تحریک میشوند. برای مثال، بسیاری از افراد با افت شنوایی فرکانس بالا مواجه هستند، که شنیدن صداهای زیر را برایشان دشوار میکند. این به این معناست که سلول‌های مویی مسئول شناسایی فرکانس‌های بالا آسیب دیده‌اند.
بر اساس اطلاعات مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، شما با حدود 16000 سلول مویی به دنیا می‌آیید. این سلول‌های مویی لرزش‌های ناشی از امواج صوتی را به تحریک‌های الکتریکی تبدیل میکنند که سپس از طریق مسیر پیچیده‌ای از رشته‌های عصبی به مغز منتقل میشوند.
سلول‌های مویی نقش حیاتی در شنوایی شما ایفا میکنند. آنها همچنین بسیار شکننده هستند. صداهای بلند میتوانند به آنها آسیب زده یا حتی آنها را نابود کنند و هنگامی که نابود شوند، قابل تعمیر نیستند و شما اثرات افت شنوایی ناشی از صدا را احساس خواهید کرد. قرار گرفتن سلول‌های مویی در معرض صداهای بلند مانند قرار گرفتن درختان در برابر طوفان است که برای ایستادن مبارزه میکنند.
مرحله ۴: مغز شما سیگنال را تفسیر میکند
پردازش صدا احتمالاً هم در حلزون و هم در مغز رخ میدهد. اما بیشتر پردازش عصبی صدا در مغز انجام میشود. مراکز ملی بهداشت توضیح میدهند که سلول‌های مغزی، که به عنوان نورون‌های حسی شناخته میشوند، اطلاعات صوتی را به مناطق مختلف مغز، از جمله تالاموس، لوب تمپورال و قشر شنوایی منتقل میکنند. این مسیرها به عنوان مسیرهای شنوایی شناخته میشوند.
مسیرهای شنوایی صداها را پردازش و رمزگشایی کرده و آنها را به چیزی معنادار تبدیل میکنند، مانند یک سوال، بوق خودرو یا موسیقی. آنها همچنین به تفکیک بین صداهای نزدیک و دور کمک میکنند، و همچنین جهت و مکان صداها را پردازش میکنند. بسیاری از قسمت‌های شنوایی مستقیماً با سیستم تعادل، که در نزدیکی و در کانال‌های نیم‌دایره‌ای گوش داخلی قرار دارد، همکاری میکنند.
اینکه مغز شما دقیقاً چگونه در مورد صدا کار میکند، هنوز توسط محققان مورد بررسی است. به عنوان مثال، وزوز گوش، یا زنگ زدن در گوش، با وجود اینکه شایع است، هنوز به خوبی شناخته نشده است. بازه فرکانسی شنیداری انسان بین 20 هرتز تا 20 کیلوهرتز است که البته صداهای خارج از این بازه توسط مغز انسان تفسیر نمیشوند اما گوش انسان آن را میشوند. به همین دلیل است که در هدفون‌هایی که بازه فرکانسی گسترده‌تری دارند، کیفیت صدای بهتری دریافت میکنید، مانند هدفون سونی WH-1000XM4.
اختلالات شنوایی رایج
با توجه به این فرآیند پیچیده و چند مرحله‌ای که به انسان‌ها امکان شنیدن میدهد، جای تعجب نیست که گاهی اوقات در این مسیر مشکلاتی پیش می‌آید.
در اینجا به انواع افت شنوایی و جایی که مشکل در فرآیند شروع میشود، میپردازیم:
افت شنوایی انتقالی: این نوع افت شنوایی به دلیل نرسیدن صدا از طریق گوش خارجی یا میانی تعریف میشود. این اتفاق میتواند به دلایل متعددی رخ دهد، از جمله پرده گوش آسیب‌دیده، تجمع بیش از حد موم گوش در کانال گوش و عفونت‌های گوش، بر اساس اطلاعات انجمن گفتار-زبان-شنوایی آمریکا (ASHA). درمان‌های پزشکی یا جراحی گاهی اوقات میتوانند این نوع افت شنوایی را برطرف کنند.
افت شنوایی حسی-عصبی: رایج‌ترین نوع افت شنوایی است و به دلیل آسیب به سلول‌های مویی کوچک در گوش داخلی و یا عصب شنوایی رخ میدهد. افت شنوایی مرتبط با سن و افت شنوایی ناشی از سروصدا از نوع حسی-عصبی هستند. بیماری‌ها، ضربه به سر، تومورها و برخی داروها نیز میتوانند باعث افت شنوایی حسی-عصبی شوند. افت شنوایی حسی-عصبی دائمی است و شدت آن متغیر است.
افت شنوایی ترکیبی: همانطور که از نامش پیداست، این نوع افت شنوایی ترکیبی از افت شنوایی انتقالی و حسی-عصبی است. میتواند به مرور زمان یا به دلیل یک ضربه ناگهانی رخ دهد.
اختلالات شنوایی: چندین نوع از افت شنوایی در عصب شنوایی و مغز رخ میدهد. افرادی که این نوع افت شنوایی را دارند، ممکن است در تست‌های شنوایی استاندارد مشکلی نشان ندهند، اما همچنان احساس کنند که نمیتوانند بشنوند.
این شرایط شامل اختلال پردازش شنوایی، افت شنوایی مخفی و اختلالات طیف نوروپاتی شنوایی هستند. اساساً، صداها به طور موفقیت‌آمیز به گوش داخلی میرسند، اما به درستی به مغز منتقل نمیشوند، بر اساس اطلاعات مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD). این میتواند به دلیل آسیب به سلول‌های مویی یا نورون‌ها، یا احتمالاً به عصب شنوایی باشد. ژن‌ها نیز ممکن است نقش داشته باشند.
چگونه سمعک‌ها میتوانند کمک کنند و محدودیت‌های آنها
سمعک‌ها میتوانند برای افراد مبتلا به افت شنوایی تحولی ایجاد کنند. اساساً، آنها به شما امکان شنیدن میدهند اما سمعک‌ها با مزایای دیگری نیز همراه هستند، مانند سلامت کلی بهتر و بهبود کیفیت زندگی، کاهش تنهایی و حتی کاهش خطر سقوط. اما هر کارشناس شنوایی به شما خواهد گفت که سمعک‌ها مانند عینک‌ها نیستند. یعنی نصب سمعک‌ها شنوایی شما را بهبود می‌بخشد، اما آن را به حالت اولیه باز نمیگرداند، همانطور که عینک‌ها این کار را میکنند. تا حد امکان، از شنوایی خود محافظت کنید، از صداهای بلند اجتناب کنید و مشکلات سلامتی مربوط به شنوایی را به موقع رسیدگی کنید.
نتیجه‌گیری
شنوایی یکی از مهم‌ترین حواس انسانی است که به ما امکان میدهد تا با دنیای اطراف خود ارتباط برقرار کنیم و از آن لذت ببریم. این فرآیند پیچیده شامل مراحل مختلفی است که هر کدام از آنها نقش حیاتی در درک و تفسیر صداها دارند. از ورود امواج صوتی به گوش خارجی گرفته تا تبدیل آنها به سیگنال‌های عصبی در گوش داخلی و تفسیر آنها در مغز، هر مرحله با دقت و هماهنگی خاصی انجام میشود. این هماهنگی نه تنها به ما امکان شنیدن صداها را میدهد، بلکه در تشخیص جهت و فاصله صداها نیز کمک میکند.
یکی از نکات مهم در حفظ شنوایی، آگاهی از عواملی است که میتوانند به این حس آسیب برسانند. صداهای بلند و مزمن از جمله عواملی هستند که میتوانند به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب بزنند و منجر به کاهش شنوایی شوند. برای جلوگیری از این نوع آسیب‌ها، باید از محافظ‌های شنوایی در محیط‌های پر سروصدا استفاده کرد و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند خودداری کرد.
شنوایی نقش بزرگی در ارتباطات انسانی دارد و به ما امکان میدهد تا با یکدیگر صحبت کنیم، به موسیقی گوش دهیم و از زیبایی‌های صوتی دنیای اطراف لذت ببریم. با درک بهتر از چگونگی عملکرد شنوایی و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مناسب، میتوانیم این حس ارزشمند را حفظ کرده و از آن بهره‌مند شویم.
پاسخگوی سوالات شما هستیم
دیدگاهی وجود ندارد!