آیا اسپاتیفای برای هنرمندان خوب است ؟

سوال این است که آیا اسپاتیفای برای هنرمندان خوب است ؟

در این مقاله به این سوال که آیا اسپاتیفای برای هنرمندان خوب است ؟ میپردازیم. بدون شک ظهور اسپاتیفای تغییرات زیادی در نحوه استفاده از موسیقی ایجاد کرده است. زمانی بود که اکثر طرفداران موسیقی هنرمندان مورد علاقه خود را به‌صورت مستقیم خریداری میکردند، اما اکنون پخش موسیقی آنلاین بیش از 65 درصد از درآمد موسیقی ضبط‌شده در سراسر جهان را تشکیل میدهد. بسیاری از افراد به جای خرید آلبوم‌ها یا آهنگ‌ها، اشتراک ماهانه‌ای را برای دسترسی به سرویس‌های پخش موسیقی انتخاب میکنند تا بتوانند از طریق اسپیکر و هدفون به راحتی گوش دهند .

کاربران اسپاتیفای

اسپاتیفای با بیش از 626 میلیون کاربر ماهانه در سراسر جهان، از جمله 246 میلیون کاربر که برای عضویت پریمیوم هزینه پرداخت میکنند، بزرگ‌ترین پلتفرم است. اما در کنار آن، سرویس‌های اپل موزیک، تیدال، آمازون موزیک، یوتیوب موزیک، دیزر و غیره نیز اکنون نقش مهمی در عرصه پخش موسیقی آنلاین ایفا میکنند. متأسفانه، ظهور این سرویس‌ها به‌طور عمیقی بر توانایی هنرمندان مستقل برای ادامه فعالیت هنری و مالی خود تأثیر گذاشته است.

هندزفری سونی مدل WF-C700N

مشاهده و خرید

تاسیس اسپاتیفای

اسپاتیفای در سال 2006 توسط دنیل اک و مارتین لورنتزون تأسیس شد تا با افزایش شدید دزدی موسیقی در اوایل دهه 2000 مقابله کند. اما اکنون این سرویس به بزرگ‌ترین پلتفرم پخش موسیقی در جهان تبدیل شده است، و دلایل خوبی برای آن وجود دارد. این سرویس تجربه کاربری دلپذیر و ساده‌ای را ارائه میدهد، کتابخانه موسیقی بزرگی با بیش از 100 میلیون آهنگ دارد و ابزارهای زیادی برای کشف هنرمندان فراهم میکند.

بسته به محل زندگی کاربران، اسپاتیفای اشتراک‌هایی با قیمت‌های متفاوت برای افراد، زوج‌ها، خانواده‌ها و دانشجویان ارائه میدهد. همچنین نسخه رایگانی از این سرویس وجود دارد که از طریق پخش تبلیغات به‌طور تصادفی بین آهنگ‌ها، درآمد کسب میکند. البته نسخه رایگان اسپاتیفای در دستگاه‌های مختلف به شکل متفاوتی عمل میکند. به عنوان مثال، استفاده از اسپاتیفای روی ویندوز یا مک‌اواس سرویس کاملی را با امکان پخش نامحدود آهنگ و پادکست ارائه میدهد.

طرفداران همچنین میتوانند لیست‌های پخش شخصی خود را ایجاد کرده و از الگوریتم پیشرفته کشف موسیقی برای پیدا کردن هنرمندان جدید استفاده کنند. اما نسخه موبایل با محدودیت‌هایی مواجه است. به عنوان مثال، آهنگ‌های «موردعلاقه» شما فقط به‌صورت پخش تصادفی (shuffle) قابل پخش هستند. اگر آهنگی پخش شود که در آن لحظه علاقه‌ای به شنیدن آن نداشته باشید، فقط شش بار در هر ساعت امکان رد کردن (skip) آهنگ‌ها را دارید. همچنین تبلیغات بینابینی عمدی هستند تا شما را به ارتقای عضویت به پریمیوم ترغیب کنند.

برخلاف سی‌دی‌ها یا دیگر فرمت‌های رسانه‌ای با کیفیت بالا، کیفیت پخش اسپاتیفای نسخه رایگان به حداکثر 160 کیلوبیت بر ثانیه محدود میشود. کسانی که حاضر به پرداخت 10.99 دلار در ماه برای نسخه پریمیوم اسپاتیفای هستند، میتوانند کیفیت پخش را تا 320 کیلوبیت بر ثانیه در برنامه‌های دسکتاپ و موبایل دریافت کنند. حتی شرکت اعلام کرده بود که در سال 2021 قصد دارد یک لایه جدید با کیفیت Lossless به نام Spotify HiFi را راه‌اندازی کند. با این حال، طرفداران هنوز به‌روزرسانی مهمی در این زمینه دریافت نکرده‌اند.

نقاط قوت اسپاتیفای

از جمله نقاط قوت اسپاتیفای، وجود ویژگی‌هایی است که به هنرمندان کمک میکند تا دیگر جنبه‌های کسب‌وکار خلاقانه خود را تبلیغ کنند. برای مثال، موسیقیدان‌ها میتوانند مستقیماً از طریق اسپاتیفای و با استفاده از پلتفرم یکپارچه تجارت الکترونیک Shopify، کالاهای خود را بفروشند. همچنین هنرمندان میتوانند رویدادهای زنده خود را مستقیماً از پروفایل اسپاتیفای خود معرفی کنند و لینک‌هایی برای خرید بلیت از ارائه‌دهندگان معتبر به طرفداران ارائه دهند.

ویژگی Spotify Canvas به تبلیغ ویدئوهای موسیقی جدید کمک میکند و همزمان میتوان اشعار آهنگ‌ها را با پخش آن‌ها هماهنگ کرد. برنامه جانبی Spotify for Artists نیز اطلاعات مفیدی درباره مخاطبان و تنظیمات پشت‌صحنه در اختیار هنرمندان قرار میدهد تا بتوانند موسیقی خود را با دقت بیشتری به مخاطب هدف برسانند. با وجود این همه ابزارهای تبلیغاتی، چطور اسپاتیفای میتواند برای هنرمندان تازه‌کار مشکل‌ساز باشد؟ جواب این پرسش در سازوکار درآمدزایی از پخش موسیقی نهفته است.

به‌اشتراک‌گذاری (به‌جز Streamshare)

در طول سال‌ها، بحث‌های زیادی درباره میزان پرداخت حق‌امتیاز توسط اسپاتیفای برای هر آهنگ پخش‌شده مطرح شده است. این موضوعی پیچیده و بحث‌برانگیز است. خوشبختانه اسپاتیفای در افشای مدل پرداخت خود شفاف عمل کرده است.

به‌طور کلی، موسیقی در اسپاتیفای دو نوع حق‌امتیاز دریافت میکند. نوع اول، حق‌امتیاز ضبط است که به صاحبان حقوق برای پخش مستقیم موسیقی از اسپاتیفای پرداخت میشود. این مبلغ معمولاً توسط یک صاحب مجوز (که معمولاً یک شرکت پخش موسیقی یا ناشر است) جمع‌آوری میشود. نوع دوم، حق‌امتیاز انتشار است که به صاحبان اثر یا نویسندگان آهنگ تعلق میگیرد.

باید به خاطر داشت که اسپاتیفای به صورت مستقیم به هنرمندان یا ترانه‌سرایان پول پرداخت نمیکند. بلکه این شرکت به صاحبان حقوق اثر که قراردادهای جداگانه‌ای با آن دارند، پرداخت میکند. بنابراین، حق‌الامتیازها بسته به نوع پخش موسیقی و قرارداد هنرمندان با ناشران یا شرکت‌های پخش متفاوت است.

با این حال، اسپاتیفای تقریباً دو سوم از درآمد حاصل از عضویت‌های پریمیوم و تبلیغ‌دهندگان در پلتفرم خود را پرداخت میکند. از این مبلغ، بین 75 تا 80 درصد به حق‌الامتیاز ضبط و بین 20 تا 25 درصد به حق‌الامتیاز انتشار اختصاص می‌یابد. نکته جالب این است که اسپاتیفای تنها در سه‌ماهه دوم سال 2024 نزدیک به 300 میلیون دلار درآمد عملیاتی داشته است.

در نوامبر 2023، اسپاتیفای اعلامیه‌ای درباره اصلاح سیاست‌های خود منتشر کرد که موجی از واکنش‌ها در جامعه موسیقی مستقل ایجاد کرد. یکی از جنجالی‌ترین تغییرات این بود که آهنگ‌هایی که کمتر از 1000 پخش در سال دارند، دیگر حق‌الامتیاز ضبط دریافت نخواهند کرد. اسپاتیفای ادعا میکند که این سیاست حدود 10 میلیون آهنگ را هدف قرار داده است که هر کدام به‌طور میانگین 0.03 دلار در ماه درآمد دارند.

این آهنگ‌ها 0.5 درصد از کل صندوق 9 میلیارد دلاری حق‌الامتیاز شرکت را تشکیل میدهند، که معادل تقریباً 40 میلیون دلار است. به جای پرداخت این مبلغ به هنرمندان مربوطه، این پول به هنرمندان دیگر که پخش بیشتری داشته‌اند، اختصاص و بین آن‌ها توزیع میشود. طبق گفته اسپاتیفای، این اقدام هنرمندانی را در اولویت قرار میدهد که بیشتر برای گذران زندگی به درآمدهای حاصل از پخش وابسته هستند.

سیستم “Streamshare” که حق‌الامتیاز هنرمندان را محاسبه میکند، منحصر به اسپاتیفای نیست. به زبان ساده، این سیستم تعداد دفعات پخش موسیقی هنرمندان را محاسبه کرده و آن را با تعداد کل پخش‌ها در همان بازار مقایسه میکند. در حالی که این سیستم در تئوری منصفانه به نظر میرسد، در عمل اسپاتیفای بین 0.003 تا 0.005 دلار به ازای هر پخش پرداخت میکند.

متفاوت بودن همیشه جذاب است

با همه این اوصاف، نباید قدرت و نفوذ زیاد اسپاتیفای را در تبلیغ آنچه که محبوب یا “موسیقی خوب” تلقی میکند، دست‌کم گرفت. فهرست‌های پخش (پلی‌لیست‌های) تدوین‌شده توسط اسپاتیفای و فهرست‌های پخش الگوریتمی مانند Discover Weekly و Spotify Radio به این شرکت کنترل فوق‌العاده‌ای بر روی موسیقی‌ای که شنیده میشود، داده‌اند.

بدون داشتن تعداد زیادی از دنبال‌کنندگان طبیعی، هنرمندان مستقل در رقابتی شدید برای جلب توجه ارائه‌دهندگان خدمات دیجیتال (DSPها) قرار دارند. این پلتفرم‌ها تصمیم میگیرند که کدام آهنگ‌ها و هنرمندان در فهرست‌های پخش محبوب قرار بگیرند و مستقیماً بر میزان قابل کشف بودن یک هنرمند تأثیر میگذارند.

با توجه به اینکه پلتفرم‌های پخش آنلاین اکنون بازیگران اصلی صنعت موسیقی هستند، تعداد کمی از شرکت‌های ضبط به هنرمندانی با تعداد کم پخش آنلاین توجه میکنند. در حالی که این موضوع به‌طور مستقیم با موفقیت هنرمندان در زمینه‌هایی مانند اجراهای زنده یا قراردادهای هم‌زمانی (synchronization deals) مرتبط نیست، اسپاتیفای به‌طور غیرقابل انکاری برای آینده هنرمندان نوظهور و تازه‌کار حیاتی است.

با این حال، همه چیز ناامیدکننده نیست. در نزدیک به دو دهه گذشته، فروش آلبوم‌های وینیل به‌طور پیوسته افزایش یافته است. علاوه بر اینکه طرفداران یک محصول فیزیکی و جذاب دریافت میکنند، هنرمندان معمولاً درآمد بیشتری از فروش وینیل حفظ میکنند. این تنها وینیل‌ها نیستند که از هنرمندان مستقل حمایت میکنند.

برخی از موسیقیدانان اقدامات بیشتری انجام داده‌اند و حضور خود را در اسپاتیفای پاک کرده‌اند. به همین ترتیب، برخی هنرمندان نوظهور موسیقی‌های خود را در وب‌سایت‌هایی مانند Bandcamp و SoundCloud فهرست میکنند. Bandcamp ادعا میکند که بین 80 تا 85 درصد از درآمد حاصل از فروش را به هنرمندان و ناشران ثبت‌شده در سایت خود پرداخت میکند.

SoundCloud نیز به‌عنوان یک پلتفرم موسیقی باز شهرت دارد که به تبلیغ هنرمندان کمتر شناخته‌شده کمک میکند. به‌ویژه، موسیقیدانان میتوانند با استفاده از ابزارها، خدمات و منابع اختصاصی این پلتفرم، طرفداران خود را افزایش دهند. SoundCloud همچنین 100 درصد حق‌الامتیازهای حاصل از ترک‌های درآمدزای خود را به هنرمندان پرداخت میکند.

کلام آخر

اسپاتیفای به‌عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم پخش موسیقی آنلاین، مزایا و معایب خاص خود را برای هنرمندان دارد. این سرویس با فراهم کردن ابزارهای کشف هنرمندان، فروش کالا، و ارائه اطلاعات مخاطبان به هنرمندان کمک میکند تا کسب‌وکار هنری خود را گسترش دهند. اسپاتیفای ابزاری ضروری برای تبلیغ و کشف هنرمندان تازه‌کار است، اما هنرمندان باید به تنوع در منابع درآمدی خود از جمله فروش وینیل، کالا، و اجراهای زنده نیز توجه داشته باشند تا بتوانند از نظر مالی در این صنعت پایدار بمانند.

اسپیکر هارمن کاردن مدل Aura Studio 3 Limited Edition

مشاهده و خرید

در عین حال، سیستم‌های پرداخت حق‌الامتیاز و تأثیر محدودیت‌های پخش میتواند برای هنرمندان مستقل چالش‌برانگیز باشد. به ویژه با سیاست‌های جدید اسپاتیفای که به هنرمندانی با تعداد پخش کمتر آسیب میزند، بسیاری از هنرمندان به دنبال راه‌های جایگزین مانند استفاده از پلتفرم‌هایی چون Bandcamp و SoundCloud هستند که سهم بیشتری از درآمد را به هنرمندان میپردازند.